12

إِرْحَمُوا مَنْ فِي الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ﴿

١٢

2. Der Infinitiv

٢) الْمَصْدَرُ

Der Infinitiv ist neben dem Partizip die zweite Nominalform des arabischen Verbs. Im Grundstamm gibt es mehr als 40 verschiedene Infinitivformen, jedes Verb bildet aber meist nur eine, gelegentlich mehrere, Infinitiv-Formen aus. Die zwei häufigsten Infinitivbildungen sind:

فَعَلَ

فَعْلٌ

(meist bei transitiven Verben)

عَرَضَ

عَرْضٌ

شَرَحَ

شَرْحٌ

نَامَ

نَوْمٌ

vorführen

Vorführung

erklären

Erklärung

schlafen

Schlaf

فَعَلَ

فُعُولٌ

(meist bei intransitiven Verben)

دَخَلَ

دُخُولٌ

وَصَلَ

وُصُولٌ

نَزَلَ

نُزُولٌ

eintreten

Eintritt

ankommen

Ankunft

absteigen

Abstieg

In den Vokabelverzeichnissen und im Glossar haben wir bei allen Verben im Grundstamm neben der Imperfektform auch den Infinitiv angegeben und zwar entsprechend der arabischen Lexikografie im indeterminierten Akkusativ. Wenn ein Infinitiv lexikalisiert ist und in den Texten vorkommt, steht er auch im Vokabelverzeichnis der betreffenden Lektion.

In den abgeleiteten Stämmen gibt es, mit wenigen Ausnahmen, nur jeweils einen Infinitiv:

X

IX

VIII

VII

VI

V

IV

III

II

اِسْتِفْعَالٌ

اِفْعِلَالٌ

اِفْتِعَالٌ

اِنْفِعَالٌ

تَفَاعُلٌ

تَفَعُّلٌ

إفْعَالٌ

مُفَاعَلَةٌ / فِعَالٌ

تَفْعِيلٌ

اِسْتِقْبَالٌ

اِحْمِرَارٌ

اِجْتِمَاعٌ

اِنْسِحَابٌ

تَضَامُنٌ

تَطَوُّرٌ

إِرْسَالٌ

مُكَافَحَةٌ /كِفَاحٌ

تَعْلِيمٌ

Die schwachen Verben haben einige Besonderheiten bei der Infinitivbildung:

ف (R1) = و

ف (R1) = ى

ع (R2) = و

ع (R2) = ى

ع (R2) = و

ل (R3) = و

فعل

وصل

يبس

قام

باع

خاف

دعا

فَعَّلَ

تَفْعِيلٌ

تَوْصِيلٌ

تَيْبِيسٌ

تَقْوِيمٌ

تَبْيِيعٌ

تَخْوِيفٌ

تَدْعِيَةٌ

II

فَاعَلَ

مُفَاعَلَةٌ فِعَالٌ

مُوَاصَلَةٌ وِصَالٌ

مُيَابَسَةٌ يِبَاسٌ

مُقَاوَمَةٌ قِوَامٌ

مُبَايَعَةٌ بِيَاعٌ

مُخَاوَفَةٌ خِوَافٌ

مُدَاعَاةٌ دِعَاءٌ

III

أَفْعَلَ

إِفْعَالٌ

إِيصَالٌ

إِيبَاسٌ

إِقَامَةٌ

إِبَاعَةٌ

إِخَافَةٌ

إِدْعَاءٌ

IV

تَفَعَّلَ

تَفَعُّلٌ

تَوَصُّلٌ

تَيَبُّسٌ

تَقَوُّمٌ

تَبَيُّعٌ

تَخَوُّفٌ

تَدَعٍّ

V

تَفَاعَلَ

تَفَاعُلٌ

تَوَاصُلٌ

تَيَابُسٌ

تَقَاوُمٌ

تَبَايُعٌ

تَخَاوُفٌ

تَدَاعٍ

VI

اِنْفَعَلَ

اِنْفِعَالٌ

اِنْقِيَامٌ

اِنْبِيَاعٌ

اِنْخِيَافٌ

اِنْدِعَاءٌ

VII

اِفْتَعَلَ

اِفْتِعَالٌ

اِتِّصَالٌ

اِتِّبَاسٌ

اِقْتِيَامٌ

اِبْتِيَاعٌ

اِخْتِيَافٌ

اِدِّعَاءٌ

VIII

اِسْتَفْعَلَ

اِسْتِفْعَالٌ

اِسْتِيصَالٌ

اِسْتِيبَاسٌ

اِسْتِقَامَةٌ

اِسْتِبَاعَةٌ

اِسْتِخَافَةٌ

اِسْتِدْعَاءٌ

X

289

12

إِرْحَمُوا مَنْ فِي الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ﴿

١٢

ل (R3) = ى

ل (R3) = ى

ع (R2) = ل (R3)

ف (R1) = ء

ع (R2) = ء

ل (R3) = ء

فَعَلَ

مَشَى

لَقِيَ

مَرَّ

أَخَذَ

سَأَلَ

قَرَأَ

فَعَّلَ

تَفْعِيلٌ

تَمْشِيَةٌ

تَلْقِيَةٌ

تَمْرِيرٌ

تَأْخِيذٌ

تَسْئِيلٌ

تَقْرِئَةٌ

II

فَاعَلَ

مُفَاعَلَةٌ

فِعَالٌ

مُمَاشَاةٌ

مِشَاءٌ

مُلاَقَاةٌ

لِقَاءٌ

مُمَارَّةٌ

مِرَارٌ

مُؤَاخَذَةٌ

إِخَاذٌ

مُسَاءَلَةٌ

سِئَالٌ

مُقَارَأَةٌ

قِرَاءٌ

III

أَفْعَلَ

إِفْعَالٌ

إِمْشَاءٌ

إِلْقَاءٌ

إِمْرَارٌ

إِيخَاذٌ

إِسْآلٌ

إِقْرَاءٌ

IV

تَفَعَّلَ

تَفَعُّلٌ

تَمَشٍّ

تَلَقٍّ

تَمَرُّرٌ

تَأَخُّذٌ

تَسَؤُّلٌ

تَقَرُّؤٌ

V

تَفَاعَلَ

تَفَاعُلٌ

تَمَاشٍ

تَلاَقٍ

تَمَارٌّ

تَآخُذٌ

تَسَاؤُلٌ

تَقَارُؤٌ

VI

اِنْفَعَلَ

اِنْفِعَالٌ

اِنْمِشَاءٌ

اِنْلِقَاءٌ

اِنْمِرَارٌ

اِنْسِئَالٌ

اِنْقِرَاءٌ

VII

اِفْتَعَلَ

اِفْتِعَالٌ

اِمْتِشَاءٌ

اِلْتِقَاءٌ

اِمْتِرَارٌ

اِتِّخَاذٌ

اِسْتِئَالٌ

اِقْتِرَاءٌ

VIII

اِسْتَفْعَلَ

اِسْتِفْعَالٌ

اِسْتِمْشَاءٌ

اِسْتِلْقَاءٌ

اِسْتِمْرَارٌ

اِسْتِئْخَاذٌ

اِسْتِسْآلٌ

اِسْتِقْرَاءٌ

X

Das Hamza am Anfang von اِسْتِفْعَالٌ / اِفْعِلَالٌ / اِفْتِعَالٌ / اِنْفِعَالٌist ein Hamzat wal, im IV. Stamm (إِفْعَالٌ) aber steht ein Hamzat qa. Im III. Stamm ist مُفَاعَلَةٌ häufiger als فِعَالٌ. Wenn beide Infinitivformen gebräuchlich sind, haben sie meist auch unterschiedliche Bedeutungen:

Die seltenen, vierradikaligen Verben bilden den Infinitiv folgendermaßen:

فَعْلَلَةٌ / فِعْلَالٌ ← فَعْلَلَ (I)

اِفْعَلَلَّ ← اِفْعِلْلَالٌ (IV)

تَفَعْلَلَ ← تَفَعْلُلٌ (II)

اِضْمِحْلَالٌ

اِضْمَحَلَّ (يَضْمَحِلُّ)

تَمَسْكُنٌ

تَمَسْكَنَ (يَتَمَسْكَنُ)

Verschwinden

verschwinden

Verarmung

arm werden

اِطْمِئْنَانٌ

اِطْمَأَنَّ (يَطْمَئِنُّ)

تَدَهْوُرٌ

تَدَهْوَرَ (يَتَدَهْوَرُ)

Beruhigung

sich beruhigen

Untergang

untergehen

290

12

إِرْحَمُوا مَنْ فِي الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ﴿

١٢

Selten ist der sogenannte أَلْمَصْدَرُ الْمِيمِيُّ. Er hat im Grundstamm die Struktur مَفْعَلٌ außer bei den Verben, die mit و beginnen. Bei den abgeleiteten Stämmen hat er die Struktur des Passivpartizips. In allen Fällen hat أَلْمَصْدَرُ الْمِيمِيُّ die gleiche Bedeutung wie der reguläre Infinitiv:

مَفْعَلٌ: مَذْهَبٌ

ذَهَابٌ

Infinitiv von»gehen«

مَفْعِلٌ: مَوْعِدٌ

وَعْدٌ

Infinitiv von»versprechen«

مُنْفَعَلٌ: مُنْطَلَقٌ

اِنْطِلَاقٌ

Infinitiv von»starten; losgehen«

مُسْتَفْعَلٌ: مُسْتَخْرَجٌ

اِسْتِخْرَاجٌ

Infinitiv von»rausholen; fördern«

Die feminine Nisba, auch أَلْمَصْدَرُ الصِّنَاعِيُّ genannt, ist eine weitere Modellstruktur für abgeleitete Nomen. Zahlreiche Abstrakta liegen dieser Struktur zugrunde:

٦، ٢٣، ٢٥، ٢٦، ٣٩

291